Skip to main content

15 sierpnia to data, którą ruch ludowy wspomina jako Dzień Czynu Chłopskiego. W dramatycznych dla Polski chwilach o niepodległości kraju walczyli o nią głównie mieszkańcy wsi. Ludowcy w całej Polsce oddali hołd bohaterom tych wydarzeń.

W dniach 13-15 sierpnia 1920 r. na przedpolach Warszawy rozegrała się decydująca bitwa wojny polsko-bolszewickiej. Określana mianem „Cudu nad Wisłą” i uznawana za jedną z ważniejszych bitew w historii świata. Zadecydowała o zachowaniu przez Polskę niepodległości.

Wincenty Witos, premier Rządu Obrony Narodowej poderwał do walki i wysiłku cały naród. Jednak to na mieszkańców wsi spadł główny ciężar prowadzenia wojny, bo ówczesną armię w 70 proc. stanowili właśnie chłopi. Chłopi nie tylko walczyli w armii, ale także musieli ją wyżywić i zaopatrzyć.

Centralne obchody Święta Czynu Chłopskiego w Tarnowie

Obchody Święta Czynu Chłopskiego w Tarnowie rozpoczęły się od złożenia kwiatów pod pomnikiem Wincentego Witosa. Potem ludowcy przemaszerowali do Bazyliki Katedralnej, gdzie została odprawiona Msza Święta za ojczyznę.


– Polacy w braterstwie zatrzymali ofensywę Armii Czerwonej. To jest święto nas wszystkich i chcemy z tego miejsca przypomnieć, że najważniejsza jest wspólnota narodowa, ona gwarantuje bezpieczeństwo państwa i narodu – powiedział podczas obchodów Władysław Kosiniak-Kamysz, prezes PSL.


Lider PSL przypomniał, że Wincenty Witos stając przed 97. laty na czele Rządu Obrony Narodowej, popartego przez wszystkie opcje polityczne, „wezwał chłopów do wspólnej obrony razem z rzemieślnikami, studentami, duchownymi, co spowodowało, że wspólnota narodowa obroniła Polskę”. Władysław Kosiniak-Kamysz podkreślił, że ludowcy cały czas domagają się przyspieszenia prac nad projektem ustawy dot. unieważnienia orzeczeń wydanych wobec Wincentego Witosa i innych polityków w procesie brzeskim w latach 30. ubiegłego wieku.

Czytaj więcej → Znieśmy haniebny wyrok Witosa

Warszawa uczciła Święto Czynu Chłopskiego

W Warszawie delegacja PSL złożyła kwiaty przed pomnikiem Wincentego Witosa. – Ze względu na to, że stan chłopski w tym czasie się mocno upodmiotowił, nabrał tożsamości narodowej, ten dzień Polskie Stronnictwo Ludowe czci jako Święto Czynu Chłopskiego – przypomniał Piotr Zgorzelski, poseł i sekretarz PSL.


– Jesteśmy dumni, że nasi przodkowie uratowali Polskę, Europę, a może i świat przed bolszewicką zawieruchą – dodał podczas przemówienia poseł Zgorzelski.


Podczas wojny polsko-bolszewickiej trzon polskiej armii stanowili chłopi, którzy na wezwanie Wincentego Witosa walczyli i obronili Rzeczpospolitą. Obronili ją także dlatego, że mieli wspaniałych przywódców. – Niekwestionowanym przywódcą w tamtym czasie był Wincenty Witos – podkreślił Piotr Zgorzelski.

Uroczystości Dnia Czynu Chłopskiego w Kałkowie

W Kałkowie uroczystości Dnia Czynu Chłopskiego odbyły się w Sanktuarium Bolesnej Królowej Polski. Po Mszy świętej uczestnicy uroczystości przeszli do Golgoty Martyrologii Narodu Polskiego, gdzie w jednej z grot, w Panteonie Chłopów Polskich, marszałek woj. świętokrzyskiego, wiceprezes PSL Adam Jarubas złożył wieniec przed tablicami wybitnych Polaków.

– Dzisiaj w wielu miejscach w naszym regionie odbywają się dożynki, wówczas w 1920 r. chłopi nie mogli zająć się dożynkami, tylko rzucali wszystko i ratowali ojczyznę. Pamiętając o tym dziękujemy im za to, że starają się, by nikomu nie zabrakło chleba – powiedział Adam Jarubas, wiceprezes PSL.

Radzymin

To właśnie w Radzyminie 15 sierpnia 1920 roku polskie wojska zatrzymały napierającą na Warszawę armię bolszewicką. Na Cmentarzu Poległych kilkuset mieszkańców miasta modliło się za bohaterskich żołnierzy z tamtych czasów. W uroczystościach 97. rocznicy Bitwy Warszawskiej w Radzyminie uczestniczyli także parlamentarzyści i samorządowcy. Pod pomnikiem Wincentego Witosa kwiaty złożyli politycy PSL, m.in. marszałek województwa mazowieckiego i wiceprezes PSL Adam Struzik.


Jak przypomniał Adam Struzik, wydarzenia z 1920 r. miały wpływ nie tylko na historię Polski, ale także całej Europy. – Chcemy pamiętać. Chcemy, mimo upływu czasu, wracać do tamtych, jakże trudnych dla naszej ojczyzny chwil – mówił Adam Struzik. Przypomniał także że w owych, rozpaczliwych chwilach narodowej próby, to właśnie Wincenty Witos był prawdziwym mężem stanu.


Święto Czynu Chłopskiego zostało ustanowione uchwałą Naczelnego Komitetu Wykonawczego Stronnictwa Ludowego 27 czerwca 1936 r. Święto jest organizowane przez Ludowców corocznie 15-go sierpnia. Wybór tej daty na dzień patriotycznych chłopskich manifestacji nie był przypadkowy. To religijne święto Matki Boskiej Zielnej szczególnie uroczyście obchodzone przez mieszkańców wsi.

Głównym celem ustanowienia Święta Czynu Chłopskiego było przypomnienie i utrwalenie prawdy o roku 1920, o roli Wincentego Witosa jako premiera Rządu Obrony Narodowej i masowym udziale chłopów w historycznym zwycięstwie, które uratowało odrodzone państwo polskie przed sowieckim zniewoleniem.

Obok obchodzonego przez ludowców od roku 1904 Święta Ludowego, Święto Czynu Chłopskiego jest drugą najważniejszą uroczystością w długoletniej tradycji Polskiego Ruchu Ludowego.